Vị Trung Đông giữa lòng nước Nga
Một trong những điều tôi luôn quyết tâm làm khi đến thăm một vùng mới là ăn thử đồ ăn bản địa. Đến Nga dĩ nhiên phải thưởng thức súp củ cải đỏ borscht, thịt nướng shashlik, bánh mì đen với mỡ muối salo, v.v. Nhưng thật ra nước Nga không chỉ có "người Nga" mà chúng ta hay nghĩ đến: da trắng, mũi cao, tóc màu hạt dẻ. Ở Nga còn có nhiều cộng đồng thiểu số đến từ các khu vực Trung Á và Trung Đông nữa.
Tôi từ lâu vẫn quan niệm đồ ăn như một dạng nghệ thuật có thể "chén" được theo nghĩa đen. Nhưng hơn cả, nó là khe cửa để chúng ta "nhòm" vào trong thế giới của một nhóm người có văn hoá và lịch sử khác xa chúng ta. Khi ta ăn đồ ăn của họ, ta sẽ có cơ hội để hiểu những gì đã xảy ra đối với dân tộc, quốc gia của họ (vì đồ ăn cũng giống như mọi thứ khác, sinh ra trong một bối cảnh văn hoá, địa lý, lịch sử nhất định). Không phải tự nhiên mà bánh croissant lại sinh ra ở nước Pháp chứ không phải ở Lào, và không phải tự nhiên mà nước mắm lại phổ biến ở Việt Nam chứ không phải ở Ấn Độ.
Cái hay của ẩm thực là nó luôn đi theo con người. Người đi đâu thì thức ăn tới đó, vì để sinh tồn được ắt phải ăn. Hơn nữa, nếu phải dứt áo ra đi, đến một nước khác sinh sống, những người nhập cư có lẽ thường nghĩ tới việc mở quán ăn như một phản xạ có tính bản năng. Nhờ đồ ăn họ kết nối được với cộng đồng và kiếm kế sinh nhai.
Nói gần nói xa chẳng qua hôm nay muốn khoe với các bạn rằng trưa nay tôi được ăn một đĩa falafel siêu ngon. Với những ai chưa biết tới falafel thì nó là một món ăn truyền thống của người Trung Đông/Bắc Phi, giống như một dạng chả viên chiên làm từ đậu gà (chickpeas). Đây không phải là lần đầu tiên tôi ăn món này và số lần ăn món này dở ẹc (bao gồm cả những lần tôi tự làm) có lẽ nhiều vô kể. Nhưng falafel ở cái quán nhỏ nhỏ xinh xinh này thì khác. Bên ngoài rất giòn, bên trong thì xốp ẩm nhưng không quá ướt, mềm mượt không lợn cợn và vừa đủ rau thơm gia vị. Đến nỗi chén xong một cái, tôi phải bảo ngay cô bồi bàn rằng nhớ nói với bếp rằng món falafel của quán dễ dàng nằm trong top 3 những đĩa falafel tôi từng ăn!
